سلام به خورههای کتاب 🙂
تو این نوشته از بلاگ خوره کتاب، میخوام تعدادی از بهترین کتابهای کنترل خشم رو معرفی کنم.
طبق روال، قبل از هر نکتهای، لازمه اول تعریف خشم رو بدونیم. بدونیم چه دلایل و راهکارهایی داره و بعد بریم سراغ معرفی بهترین کتابها تو این زمینه!
خشم چیه؟
خشم یه حالت هیجانیِ شدیده که شامل یه واکنش شدید ناراحتکننده به یه عامل محرک، آسیب یا تهدیده.
خشم رو با کلمات عصبانیت و غضب هم میشناسیم. فردی که خشم رو تجربه میکنه، اغلب علائم فیزیکیام نشون میده، مثل افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون و سطح آدرنالین.
بعضیها خشم رو احساسی میدونن که بخشی از واکنش جنگ یا گریز رو برمی انگیزه.
وقتی فرد آگاهانه تصمیم میگیره فورا رفتار تهدید آمیزِ خارجی رو متوقف کنه، خشم به احساس غالب از نظر رفتاری، شناختی و فیزیولوژیکی تبدیل میشه. خشم میتونه پیامدهای روحی و جسمی زیادی داشته باشه.
اکثر کسانی که خشم رو تجربه میکنن طوری تجربهشونو تعریف میکنن که “چیزی اونها رو عصبانی کرده” یا “اتفاقی که براشون افتاده”. روانشناسها میگن یه فرد عصبانی میتونه به راحتی اشتباه کنه چون خشم باعث از دست دادن توانایی کنترل کردن خود، و از دست دادن قابلیت مشاهدهی عینی میشه.
خشم کنترل نشده میتونه رو سلامت فردی و اجتماعی تاثیر منفی بگذاره و اطرافیان فرد عصبانی رو آزار بده. در عین حال که خیلی از فیلسوفان و نویسندگان نسبت به حملات خودجوش و کنترل نشده خشم هشدار دادن، در مورد ارزش ذاتی خشم اختلاف نظر وجود داشته.
موضوع مقابله با خشم، موضوعیه که از دیرباز وجود داشته، اما روانشناسان مدرن، برخلاف نویسندگان قدیمی، به اثرات زیانبار احتمالی سرکوب خشم هم اشاره کردن.
ویژگیهای خشم
این سه نوع خشم، علائم مشخصی دارن: خشم منفعلانه، خشم پرخاشگرانه، و خشم قاطعانه.
خشم منفعلانه (Passive anger)
خشم منفعلانه به روشهای زیر میتونه ابراز شه:
- بیعلاقگی یا برخورد سرد با دیگری، واکنش بیش از حد، پرخوابی، جواب ندادن به خشم دیگری، افراط در رابطه جنسی به طوری که خودانگیختگی رو کم میکنه و دیگران رو صرفا ابزاری برای رفع نیاز جنسی میدونه. در این حالت فرد ممکنه از ناامیدی صحبت کنه اما هیچ احساسی از خودش نشون نده.پ
- طفره رفتن، اجتناب از درگیری و عدم مشاجره.
- شکستخوردگی، مثل آماده شدن برای شکست، انتخاب افراد غیرقابل اعتماد برای اتکا، عدم موفقیت، ناتوانی جنسی، ابراز ناامیدی از چیزهای بیاهمیت اما نادیده گرفتن موارد جدی.
- بروز رفتارهای وسواسی، میل بیاندازه به تمیز و مرتب بودن، عادت به کنترل مداوم چیزها، بیاشتهایی یا پرخوری، نیاز به انجام دادن تمام کارها به طور کامل.
- دستکاری روانشناختی، مثل تحریک افراد به پرخاشگری و بعد حمایت ازشون، تحریک پرخاشگری اما در حاشیه موندن، باج گیری عاطفی، گریه کاذب، تظاهر به بیماری، خراب کردن روابط، استفاده از شخص ثالث برای انتقال احساسات منفی، دریغ کردن پول یا منابع.
- رفتارهای مخفیانه، مثل رو هم انبار کردن کینه هایی که پشت سر مردم بیان میشه، غرغرهای زیر لب، پرهیز از تماس چشمی، تحقیر مردم، شایعه پراکنی، شکایت های ناشناس، دزدی و کلاهبرداری.
- سرزنش خود، مثل عذرخواهی بیش از حد، انتقاد بیش از حد، یا دعوت به انتقاد.
خشم پرخاشگرانه (Aggressive anger)
علائم خشم پرخاشگرانه از این قبیل اند:
- قلدری، مثل تهدید مستقیم مردم، آزار و اذیت، توهین، هل دادن یا تنه زدن، استفاده از قدرت برای ظلم، فریاد زدن، بیرون روندن کسی از جاده، بازی با نقاط ضعف مردم.
- تخریب، مثل خرابکاری، آسیب زدن به حیوانات، کودک آزاری، از بین بردن رابطه، رانندگی بی احتیاط، سوء مصرف مواد.
- بزرگ نمایی، مثل خودنمایی، ابراز بی اعتمادی، تفویض اختیار نکردن، تمایل همیشگی به قرار گرفتن در مرکزیت توجه.
- آسیبرسوندن، از جمله خشونت، آزار و تجاوز جنسی، آزار کلامی، شوخیهای مغرضانه یا مبتذل، شکستن اعتماد به نفس، استفاده از الفاظ رکیک، نادیده گرفتن احساسات مردم، تبعیض عمدی، سرزنش، تنبیه افراد برای اعمال ناروا، برچسب زدن به دیگران.
- رفتارهای مخاطره جویانه، از جمله تند صحبت کردن، تند راه رفتن، رانندگی بیش از حد سریع، بیپروا خرج کردن.
- خودخواهی، از جمله نادیده گرفتن نیازهای دیگران، جواب ندادن به درخواست کمک، پریدن در صف.
- تهدید کردن، ترسوندن مردم با گفتن اینکه چطور میشه به خودشون، اموال یا عزیزان شون آسیب رسوند، اشاره با انگشت، تکون دادن مشت، پوشیدن لباسها یا نمادهای مرتبط با رفتار خشونتآمیز، زدن بیش از حد بوق ماشین، کوبیدن درها.
- سرزنش ناعادلانه، از جمله متهم كردن ديگران به خاطر اشتباهات خود، سرزنش افراد به خاطر احساسات خود، تهمت زدن به طور کلی.
- غیرقابل پیش بینی بودن، مثل خشم های انفجاری به خاطر ناامیدی های جزئی، حمله بی رویه، مجازات ناعادلانه، استدلال های غیر منطقی.
- انتقام جویی، مثل تنبیه بیش از حد.
خشم قاطعانه (Assertive anger)
- سرزنش کردن، مثلا بعد از اینکه یک فرد خاص عملی رو انجام میده که احتمالا مورد انتقاد قرار میگیره، فرد خاص به سرزنش متوسل میشه.
- تنبیه کردن، مثل وقتی که فرد عصبانی برای کسی که کار اشتباهی مرتکب شده مجازاتی موقتی در نظر میگیره.
- سخت گیری، مثل فریاد زدن یا بلند کردن صدا به خاطر رفتار اشتباهی که صورت گرفته.
دلایل خشم
مردم وقتی احساس کنن که به عزیزان شون توهین شده، یا در مورد علت و ماهیت خشمشون مطمئنان، یا وقتی مطمئن میشن که فرد دیگه ای مسئوله، یا وقتی هنوز میتونن بر موقعیت تاثیر بگذارن یا باهاش کنار بیان واقعا عصبانی میشن.
گراهام (Michael C. Graham) رواندرمانگر، خشم رو بر اساس انتظارات و فرضیات ما درباره جهان تعریف میکنه اون میگه خشم تقریبا همیشه وقتی رخ میده که ما “انتظار داریم جهان متفاوت از اونچه که هست باشه”.
معمولا کسانی که خشم رو تجربه میکنند، عصبانیت شونو در نتیجه “اونچه واسشون اتفاق افتاده” توضیح میدن و تو بیشتر موارد تحریکات توصیف شده بلافاصله قبل از تجربه خشم رخ میده. چنین توضیحاتی این توهم رو تایید میکنه که خشم یه علت خارجی مجزا داره.
ابراز خشم
نمایش خشم، مثل هر احساس دیگهای میتونه جعلی یا اغراقآمیز باشه. ابراز خشم یه استراتژی متفاوت در تاثیر گذاری اجتماعی ایه و استفاده ازش (به عنوان مثال استفاده از رفتارهای جنگ طلبانه) به عنوان یه استراتژی موفقیت آمیز تو مکانیزمهای دستیابی به یه هدفه.
ابراز خشم نه تنها بر درک ابراز کننده بلکه بر موقعیت قدرتش تو جامعه تاثیر میذاره. آدمایی که افراد غمگین رو با افراد عصبانی مقایسه میکنن، معمولا موقعیت اجتماعی بالاتری رو به شخصیت عصبانی نسبت میدن. بنابراین، ابراز خشم باعث ارتقای وضعیت اجتماعی میشه.
همینطور ابراز خشم در حین مذاکره ممکنه موفقیت در مذاکره رو بیشتر کنه. نتایج بررسی اینکه آیا مردم راحتتر در برابر یه حریف عصبانی تسلیم میشن یا به یه حریف خوشحال، نشون داد که شرکتکنندهها در مقایسه نسبت به حریف عصبانی انعطافپذیرتر بودن. این نشون میده که شرکت کنندهها، احساسات حریف رو تجزیه و تحلیل میکنن تا در مورد محدودیت هاش نتیجه گیری کنن و تصمیمات خودشونو بر اساس اون انجام بدن.
روشهای مقابله با خشم
تراپی یا رفتار درمانی
هر بار خشمگین شدن نیاز به یه انتخاب داره؛ این انتخاب که فرد میخواد واکنش خصمانه نشون بده – مثل خشونت واضح، یا میخواد واکنش منفعلانه نشون بده، مثل سنگ اندازی. گزینههای دیگهای هم وجود دارن، مثل پناه بردن به نفرت، یا حل سازندهی مسئله.
برای مقابله با خشم و اضطراب، چند مرحله بیان شده که به یکپارچگی با سایه معروفه. به گفته کارل گوستاو یونگ، شخصیت هر کدوم از ما یه سایه داره.
سایه چیه؟ سایه جنبه ناخودآگاه شخصیته و از ایده های سرکوب شده، ضعف ها، امیال، غرایز و کاستی ها تشکیل شده. یونگ میگه سایه همون نقاط کور ما درباره شخصیت مونه؛ همون بخش غیر متمدن و بدوی طبیعت مون. سایه معمولا خودشو به بیرون از شخصیت ما فرافکنی میکنه. یعنی ما اغلب تمایل داریم، ویژگیهای منفی شخصیت مونو فرافکنی کنیم.
یکی از راهکارهای موثر غلبه بر خشم، شناخت سایهی شخصیت و یکپارچه شدن باهاشه. تا حد زیادی اونچه که بهش میگن “یکپارچگی با سایه” همون اصطلاحیه که تو روانشناسی رفتاری بهش میگن “آموزش ابراز وجود“. این یه تمرینه واسه اینکه بتونی از خودت – خودِ بهترت – محافظت کنی.
منظورم از “خودِ بهتر”، نمونه بهتری از خودتونه که میتونید ازش تو میانمدت تا بلندمدت بهطور موثرتری استفاده کنید و نمونه مفیدتری از خودتونه – هم واسه خودتون و هم واسه آدمای اطرافتون. بنابراین “خودِ بهتر” نمونهای از خودتونه که همزمان مقید به محافظت از شما و آدمای اطرافتونه.
واقعیت اینه که واسه غلبه بر خشم، باید به اعماق دلایلِ خشمتون رجوع کنین. مردم زیادی هستن که پر از احساس نفرت ان؛ نفرت از همه چیز: از زنها متنفرن، از مردها متنفرن، از نظام مرد سالاری متنفرن، از جناح چپ متنفرن، از جناح راست متنفرن، از سیاسمتدارا متنفرن، از نیروی فاجعهبارِ طبیعت متنفرن که میتونه آدما رو بیمار کنه و به رنج بندازه، از نواقص خودشون متنفرن؛ از اینکه مادر و پدر خوبی نیستن… و تا ابد میشه این لیستو ادامه داد. اینها چیزاییان که شما رو خیلی خیلی پر از خشم میکنه.
این بخشی از نفرته.
آدم پر میشه از بدبینی و تلخی، پر از تاریکی و خیالپردازی در مورد نابودی، و تمایل به ویران کردن چیزها؛ پر از آرزوی رنج کشیدنه دیگران و فریاد زدن و مشت تکون دادن برای خدا، و همه کارایی از این قبیل که واقعا تاریک ان.
یونگ میگه سایهی انسان تا تا اعماق جهنم گسترده شده. و واقعا منظورش همینه! تمام کارایی که آدما انگیزهای واسه انجام دادنش دارن در ارتباط با قلمروی سایهاس. به احتمال زیاد هیچ کدوم از ماها قدیس نیستیم. در عوض، ظرفیت وحشتناکی برای تخریب داریم.
وقتی با نفرت خودتون روبرو میشید و میبینید که تا چه حد خشمگیناید، ممکنه از دیدن عمق این خشم وحشت کنید. گاهی اوقات نشونه این مقدار خشم رو تو تخیلات تون بهصورت خیلی ویرانگری نشون میدید. حتی ممکنه نخواید از این تخیلات آگاه شین. چون اونقدر وحشیانه و بیرحمه که حتی نمیتونید باور کنید که “شما” همچین تخیلاتی رو به وجود آوردید… “آدم خوبی که شما باشید”.
بنابراین باز کردن باب همچین قلمرویی و دیدن محتویاتش میتونه خیلی ترسناک باشه. همهی این موارد مرتبط با قلمروی سایهی تاریک بشره؛ یعنی قلمرویی که مربوط به عناصر شیطانیِ شخصیت بشره. اما همزمان باز کردن همچین بابی میتونه دری به سوی درک بهتر باشه؛ درک بهتر اینکه چطور مردم میتونن مرتکب کارای وحشتناک بشن؛ چون حالا دیگه خودتونو دیدهاین که یکی از مردم، میتونین چه کارای هولناکی انجام بدین… این واقعا دانش مفیدیه.
اگه واقعا بتونین با این واقعیت کنار بیایین که پلیدی بخشی از وجود شماست، همین شاید در شما انگیزهای ایجاد کنه تا از اون دسته افرادی باشین که کارهای وحشتناکی انجام نمیدن.
باز کردن همچین بابی همینطور به معنای کشف قدرتِ درون شماست. چون وقتی میتونید به خشونت تمایل داشته باشید و آرزوی صدمه زدن، و دربارهاش به شکل وحشیانهای خیالپردازی میکنید، این یعنی تواناییشو دارید که همچین خشونتی رو تو گفتار و رفتار تونم بروز بدین، و این شما آدمی تسلیم ناپذیر و اهل رقابت میکنه.
باز کردن همچین بابی باعث میشه واسه خودتون احترام قائل شین، چون اینو میفهمین که همونطور که میتونید نیروی مولد و خلاق باشین، میتونید نیروی ویرانگرم باشین. اون وقت احتمال بیشتری داره که با خودتون با هوشمندی و احتیاط بیشتری برخورد کنید.
باز کردن همچین بابی، به معنی خنثی کردن بمبی میمونه که ممکنه درون شما هر لحظه منفجر شه و زندگیتونو ببلعه.
مدیتیشن و مراقبه
یکی از دلایلی که میشه از مراقبه یا مدیتیشن استفاده کرد، وقتیه که میخوایم آرامش بیشتری پیدا کنیم. واسه غلبه بر خشم هم مدیتیشن رو معرفی میکنن. مدیتیشن به معنای تبدیل شدن به یه آدم متفاوت، جدید یا حتی یه آدم بهتر نیست. بلکه در مورد آموزش خودآگاهی و به دست آوردن دیدگاهی سالمه. تو مراقبه شما سعی نمی کنید افکار یا احساسات خودتون رو خاموش کنین. بلکه یاد میگیرید اونا رو بدون قضاوت مشاهده کنید. و در نهایت، ممکنه شروع به درک بهتر اونها هم بکنید.
تو وب سایت خوره کتاب، لیستی از بهترین کتابها درباره مدیتیشن و مراقبه رو معرفی کردیم که اینجا میتونین ببینین.
سرکوب خشم
روانشناسای مدرن میگن سرکوب خشم ممکنه اثرات مضری داشته باشه. خشم سرکوب شده ممکنه راه خروج دیگهای پیدا کنه، مثل بروز جسمانی یا بروز شدید خشم. و بعد این خشم علیه کسانی ابراز شه که هیچ ارتباطی با موضوع نداشتن. مثل زنی که بعد از 13 سال آزار خانگی، خشم سرکوب شدهاش اونو به سمت کشتن همسر آزارگرش سوق داد. یا نمونه اجتماعیاش، مثل وقتی که یهودیان به خاطر مشکلات اقتصادی آلمان توسط نازیها به عنوان عامل این مشکل هدف خشونت قرار گرفتن.
معرفی بهترین کتابها درباره خشم
1- آن سوی خشم: کتاب راهنمای مردان نوشتهی تامس ج. هاربین
به فارسی ترجمه شده
نقل قول از کتاب: “تا زمانی که مردها هنوز هم قسمت بزرگی از قدرت اجتماعی و اقتصادی رو در اختیار دارن، که چه درست یا غلط اونها هنوزم این قدرت رو دارن، اگر این مردها عصبی باشن برای همه اشخاص مشکل ایجاد میکنن. “
آره، عصبانیت فقط برای مردها نیست. زنها هم میتونن عصبانی بشن. ولی یه مرد عصبی میتونه بیشتر از تقریبا هر زنی باعث رنج بیشتر در اطراف بشه.
احتمالا زنی که یک پدر فوق العاده داشته که اصلا اونو عصبی ندیده یا هیچوقت وحشت و ترس رو توی اطرافش حس نکرده، مردها رو طوری به جز یک جنتلمن واقعی تجربه نمیکنه. در نتیجه، وقتی ازدواج میکنن به احتمال بیشتری یه شوهر آروم و خونسرد مثل پدر و برادر آرومشون رو انتخاب میکنن.
بیشتر مردها پدر میشن. اگه این مردها صاحب دختر شدن واقعا نمی شه نگفت که چه تعدادی از اونها متوجه میشن که رفتارشون توی انتخاب همسر آینده توسط دخترشون موثره؟ ما میخوایم میراث مثبتی رو از خودمون به جا بگذاریم. میراث هر مرد عصبی (یک پدر عصبانی) به احتمال زیاد ویرانه است.
بیایید زیاد دور نریم و به الان فکر کنیم. بیایید با صدای بلند و واضح بگیم: مردهای (افراد) عصبی احتمالاً نمیتونن آدم های شادی باشن.
2- خشم: خرد فرونشاندن شعلهها نوشتهی تیک نات هان
به فارسی ترجمه شده
نقل قول از کتاب: “گاهی اوقات شادی شما منبع لبخندتونه، اما گاهی اوقات لبخند شما میتونه منبع شادی شما باشه.”
اگه میخواید زندگی آگاهانه ای داشته باشید قدر لحظه رو بدونید و به ذهن خودتون مسیر آرامش رو نشون بدید، این کتاب براتون مناسبه.
وقتی فردی عصبانیه و به شما حرفای ناگوار و آزار دهنده میزنه، بهترین کاری که میتونید براش (و برای کنترل خشم خودتون) انجام بدید اینه که قلبتون رو از مهربونی پر کنید. چرا؟ چون معمولاً به اندازه هر کلمهی زشتی که به شما میگن ده تاشو به خودشون میگن.
نحوه رفتار شما تأثیر زیادی روی کیفیت افکارتون میذاره. اگه به عصبانیت اجازه بدید شمارو کنترل کنه، ناخواسته بهش اجازه میدید که افکارتون رو آلوده و مسموم کنه.
در این کتاب ببینید که چطور میشه:
- آتش خشم رو بیرون کنید
- عشقتون را با لطف بیان کنید
- با مهربونی و درک ارتباط برقرار کنید
- درباره اینکه چه کسی هستید احساس رضایت بیشتری کنید
- و خیلی چیزای دیگه
از این نویسنده کتاب “معجزه ذهن آگاه” هم معرفی کردیم که درباره زندگی همراه با مراقبه است. اگه به کتابهای مدیتیشن هم علاقه دارید این مقاله رو بخونید.
3- رقص خشم نوشتهی هریتگلدهور لرنر
به فارسی ترجمه شده
نقل قول از کتاب: “خشم یه علامته و ارزش گوش دادن داره.”
خشم یک احساس دشواره به خصوص برای زنان. معمولا زنها سعی میکنن از عصبانیت و درگیری دوری کنن یا در چرخه های ناتمام جنگ، شکایت و سرزنش شرکت میکنن که به هیچ جا ختم نمیشه.
این سبک های ناکارآمد برای مدیریت خشم مثل شب و روز باهم فرق دارن ولی نتیجه همونه: احساس درماندگی و ناتوانی در تغییر شرایط.
در این کتاب پرفروش ببینید که چطور منابع واقعی عصبانیت خودمون را شناسایی کرده و از اون برای ایجاد تغییر پایدار استفاده میکنیم. اگه دنبال یه راهکار برای مقابله با خشم هستید خوندنشو پیشنهاد میکنم.
4- روانشناسی خشم نوشتهی کارول تاوریس
به فارسی ترجمه شده
نقل قول از کتاب: “افسردگی خشمی نیست که خورده شده باشه بلکه خشم افسردگی ای هست که به بیرون ریخته میشه دنبال خشم درون بروید تا پیام درد و رنج کوچک رو پیدا کنید.”
تقریبا تو تمام کتابهای غلبه بر خشم، نویسنده ها میگن که خشم یه احساسه. مثل هر احساسی دیگه ای، خشم بخش خوب داره بخش بد هم داره.
تو این کتاب راهکاری که برای مقابله با خشم ارائه میده ایناست:
- جنبه مثبت خشم چیه و چطور میشه ازش استفاده کرد.
- چه زمانی خشم یه احساس منفیه که میتونه زندگیتون رو خراب کنه.
- راه ها و راهکارهای مقابله با خشم (خشم شما یا خشم دیگران)
5- موهبت شگفتانگیز خشم نوشتهی مارشال روزنبرگ
به فارسی ترجمه شده
نقل قول از کتاب: “هر انتقاد، قضاوت، تشخیص و ابراز خشم عبارتی غم انگیز است از یک نیاز برآورده نشده.”
حتی اگه یک فرد آرام باشید یه سری موارد میتونه عصبانیتون کنه و هیچ راه فراری هم ندارید. موارد بسیار کوچیکی ممکنه محرک عصبانیت بشه. مواردی مثل: باد! باد سرد پاییزی که موهاتون رو خراب میکنه، به استخواناتون وارد میشود و گرد و غبار رو میبره داخل چشمهاتون… میتونید یه روز بادی از خونه بیرون نزنید؟
گاهی میتونید و گاهی هم مجبورید که جلوی خشم تونو بگیرید و براش یک راهکار بیشتر ندارید: خودتون رو ضد باد کنید تا رفت و آمد باد براتون مهم نباشه و ثابت قدم بشید.
توی این کتاب ببنید که چطور بادهایی رو که میتونن باعث خنک شدن شما بشن رو شناسایی کنید و چطور خوتون رو ضد باد بکنید.
6- درمان خشم در 30 دقیقه نوشتهی رونالد پاتر-افرون
به فارسی ترجمه شده
نقل قول از کتاب: “بعضی ها فقط باید بخونن و فکر کنن تا بتونن در تنهایی وقتی رو صرف مرتب کردن داستانهایی که در سر دارن بکنن”.
این کتاب رو بخونید و متوجه بشید که چه عواملی میتونه باعث عصبانیت شما بشه و چطور باید باهاشون مواجه شید.
دقت کنید، یه مغز عصبی منجر به جسم ناسالم میشه. بدن شما آنچه را که فکر میکنید بیان میکنه. پس اگه افکار شما خشمگین یا منفی هست، بدنتون این افکار رو مثل رگبار حس میکنه. عصبانی بودن دردناکه…
بسیاری از بیماریها هستن که ناشی از رفتارن. ما در مورد اونچه که میخورید یا رذایل اخلاقی صحبت نمی کنیم. ما درمورد رفتارهایی مثل عصبانیت، خشم، نگرش شکست خورده یا موارد دیگه صحبت میکنیم. ما در مورد این نوع رفتارها میگیم. این رفتارها افراد رو بیش از هر چیز دیگه ای بیمار میکنن.
در این کتاب ببینید که چطور میتونید شرایط رو برای خودتون تغییر بدید. مغز خودتون رو بهتر درک کنید و زندگیتون رو تحت کنترل قرار بدید.
منابع
1- ویدیوی Feeling Anger & Frustration? You MUST Do This | Jordan Peterson on Shadow Integration از کانال یوتیوب Pursuit of Meaning
2- صفحه ویکیپدیای خشم