نقد کتاب پادشکننده نوشته نسیم نیکلاس طالب
ببینیم نسیم نیکلاس طالب تو کتاب پادشکننده چی داره به ما بگه:
شما همه نرم خو هستین (و انعطاف پذیر)! هرج و مرج رو به آغوش بگیرین!
خواننده میتونه برای توصیف کتاب جدید نسيم نیکولاس طالب با عنوان “پادشکننده: یعنی چیزایی که سرمنشا بینظمی داره ” با کمبود صفت و ویژگی روبرو بشه. اولین مواردی که به ذهن خطور میکنه عبارتند از: دیوونه کننده، جسور، تکرار شونده، قضاوت گرایانه، معتدل، ناپسند، تقلیل پذیر، زیرک، افراطگر، خود ستا، تحریک آمیز، متعالی، نافذ، متبحر و متظاهر.
نویسنده قوی سیاه و فریب خورده تصادفی
“پادشکننده” نوعی مجموعه یا دنباله منطقی کتاب پرفروش آقای طالب در سال 2007 “قوی سیاه” و کتاب قبلی “فریب خورده تصادفی” هستش. او در این نوشته ها و سایر کتاباش ادعا میکنه که “قو سیاه” – کتابی متشکل از وقایع بزرگ، غیرمحتمل و بسیار مهمی هستند مثله جنگ جهانی اول یا ظهور اینترنت – که در واقع نمیشه اونارو در دسته امور قابل پیش بینی گنجوند. وی همچنین مشاهده کرد که علی رغم سلیقه انسانها از الگوهای منطقی علت و معلول، و اشتیاق اونها برای تحمیل روایت ها به جهان، محاسبه خطرات وقایع کتاب قو سیاه یا پیش بینی وقوع آنها غیر ممکن هستش.
در جهان امروز، او در کتاب “پادشکننده” میگه که “اثرات قوی سیاه به دلیل پیچیدگی، وابستگی متقابل بین قطعات، جهانی شدن و چیزی وحشیانه به نام” کارآیی “که باعث میشه مردم هم اکنون بیش از حد ریسک میکنن، و این ریسک پذیری در حال افزایش هم هست. ” در نتیجه چجوری میشه با خطرات ناشی از گسترش این عدم اطمینان و بی ثباتی کنار اومد؟ (خلاصه و نقد کتاب قوی سیاه نوشته نسیم طالب رو اینجا بخونین)
آقای طالب ادعا میکنه که ما باید یاد بگیریم که چجوری زندگی عمومی و خصوصی (سیستم های سیاسی، سیاست های اجتماعی، امور مالی و غیره) خودمون رو نه تنها در برابر تصادفات و هرج و مرج کمتر آسیب پذیرتر کنیم بلکه در واقع اونو “پادشکننده” – یعنی آماده رویارویی با استرس، خطاها و تغییر هم بکنیم، راهی که مثلاً هیدرا اسطوره ای دو سر انجام می داد، هر بار که یک سرش قطع میشد، در سر به جاش در میومد.
سرکوب تصادف و بی ثباتی؟!
از نظر آقای طالب، ما “با سرکوب تصادف و بی ثباتی” اقتصاد، سلامت، زندگی سیاسی، آموزش و پرورش، تقریباً همه چیز رو شکننده کردیم”، همون راهی که به طور اصولی از وقوع آتش سوزی در جنگل جلوگیری میکنه تا اینکه ایمن باشه. ” در واقع، اون میگه که تلاش ها از بالا به پایین برای از بین بردن اختلالات (چه به صورت “والدین به شدت محافظه کار” یا آلن گرینسپن رئیس سابق شرکت Fed، تلاش میکنه نوسانات مالی را با تزریق پول ارزان به سیستم برطرف کنه) همیشه باعث میشه همه چیز بیشتر شکننده تر بشه تا اینکه مقاوم تر بشه.
بیشدرمانی (درمان مازاد) یک بیماری یا مشکلات جسمی میتونه منجر به خطای پزشکی بشه، درست شبیه به همون راهی که حمایت آمریکا از رژیم های دیکتاتوری “به خاطر ثبات” در خارج از کشور میتونه منجر به “هرج و مرج پس از انقلاب” بشه.
این استدلال محور اصلی بحث ماست – درخت کریسمس برهنه که در این کتاب بسیار پراکنده و پرگریز، میتونه انواع دسته های گل فکری و وسایل و تزئینات فلسفی را به شاخه های خودش آویزون کنه. “پادشکننده” نه تنها بسیار جاه طلبانه و چند رشته ایه. و به موضوعاتی در حوزه های سیاسی، اقتصادی، سیاست اجتماعی، فلسفه و پزشکی می پردازه، بلکه از نوعی اختلال کم توجهی هم رنج میبره، مدام از یک موضوع به موضوع دیگه می پره. این در حالیه که به طور مداوم تلاش میکنه به جایگاه خودش برگرده.
این کتاب، کتابیه که میتونست دستخوش ویرایش های منطقیتری بشه.
نسیم نیکلاس طالب
آقای طالب – که به عنوان تاجر محصولات جانبی و تحلیل گر کمی کار کرده و عنوان استاد برجسته مهندسی احتمالات را در انستیتوی پلی تکنیک دانشگاه نیویورک در کارنامه خودش داره – با اطمینان و قوت بالایی این کتاب رو می نویسد. در بهترین حالت او نظریه های وسوسهکنندهای رو ارائه میده که ما رو ترغیب میکنه تا به جهان از دید تازه نگاه کنیم.
او محدودیت های دلیل روشنگری را به ما یادآوری میکنه، و ما رو وادار میکنه تا به این فکر کنیم که چرا کوچک ممکنه شکننده تر از بزرگ باشد (قانونی که در ذهن اون نقش بسته و مدعیه که برای حیوانات و شرکت ها نیز صدق میکنه) و به ما تجدید ارزیابی دانش عملی (از نوعی که توسط مهندسان و کارآفرینان بدست میاد) در مقابل نوع دانش آکادمیک تحصیل شده در مدرسه رو آموزش میده.
متأسفانه او چنین درسهایی رو با طمطراقی و جنبههای نمایش خود ارائه میده. وی به خاطر توانایی که تو بالا بردن وزنه 330 پوندی روی سر خودش رو داره و یه آدم “روشنفکریه که ظاهری بادیگارد طوری داره” مغرور شده و به خودش میباله. همچنین در مورد کشف عقاید در آثار فیلسوف سنکا که هیچ مفسر دیگهای نمیتونه اونا رو تشخیص بده، همیشه بادی تو گلوش داره.
کلی گویی و ادعاهای عجولانه
آقای طالب شخصیه که یک بار به علت شکستگی بینی به اورژانس مراجعه کرد و از دکتر سوال کرد که آیا شواهدی مبنی بر “استفاده از یخ” روی بینی وجود داره یا همه این گفتهها چرت و پرت و ساده لوحانه است – یعنی نیاز انسان به “انجام کاری”. او شخصیه که در صفحه اصلی میتونین به این جمله برخورد کنین: “لطفاً از ارائه مدارک افتخاری، جوایز، لیست هایی با عنوان 100تا از بهترین … “و سایر عواملی که باعث افت دانش میشه و اون رو در سطح یه تماشاچی پایین میاره، خودداری کنین.“
از این بدتر، آقای طالب با پراکندن ایده های متقاعد کننده تر خودش تو کتابی که پر از کلی گویی های فاحش و ادعاهای عجولانه است، همه افراد رو به طور غیر قابل توجهی به خوندن علاقه مند میکنه. هر از چند گاهی تصاویر نسبتاً مشخصی از استراتژی های پادشکننده وجود داره: مثلا استفاده از اونچه که اسمش رو روش هالتر گذاشته برای سرمایه گذاری، با قرار دادن، مثلاً، 90 درصد از وجوه شخص “با پول نقد خسته کننده و معمول”، و 10 درصد “با خطر بسیار زیاد”، حداکثر ریسک، اوراق بهادار را به همراه داره. ” این اجتناب از حد وسط، از خطر “نابودی کلی” که از معرض 100 درصدی قرار دادن “اوراق بهادار به اصطلاح“ متوسط ” هست، جلوگیری میکنه.
شناسایی نمونه های شکنندگی
در بیشتر موارد، نویسنده در شناسایی نمونه های شکنندگی بهتر از توصیف استراتژی های خاص برای پادشکنندگی عمل میکنه.
غالباً این روایت از فرضیه های سکته مغزی همیشگیش تا حکایت های شخصی، از حمله متقابل به افرادی که آقای طالب تحقیر میکنه (از جمله بسیاری از دانشگاهیان، پزشکان و روزنامه نگاران) گرفته تا طبقه بندی هایی مثله ارائه هاش و غیریکنواخت بودن زندگیش رو در بر میگیره.
بعضی از مشاهدات آقای طالب قابل تامل هست. مثلا براش عجیبه که چرا او تعجب میکنه که چرا “از اختراع چرخ تا اختراع چمدان چرخدار” نزدیک به 6000 سال طول کشیده؟ یا مثلا براش عجیبه که چرا مردم فقط به خاطر یه سری تغییرات کوچیک اونم تو ظاهر تلفن همراهشون حاضرن کلی پول خرج کنن و یه نوشو بخرن؟ (او اسم این اتفاق رو “عدم رضایت فنی بر روی تردمیل” میذاره)، با این استدلال که جامعه معاصر از “نئومانیا” رنج می برد (”عشق به مدرنیسم تنها به دلیل علاقه و عشقتون نه به خاطر نیازتون”).
نظرات شخصی
بعضی از از مشاهدات وی چیزی بیش از نظرات شخصیش نیست. مثلا تو کتابش میاد میگه که با در اختیار داشتن جزئیات فراوان تو معماری، میشه “به صلح درون” رسید درست همونطور که “تقریباً همه چیز ساخته شده از جنگ جهانی دوم، لطافت غیرطبیعی اون رو به همراه داره.”
بعضی از مشاهدات وی کلیات بیش از حد گسترده ایه که بدون شواهد دقیق، اساسی یا اقناعی ارائه شده است. تو کتابش مینویسه که: “ما در حال توزیع ناهموار تر 99/1 درصدی در بسیاری از مواردی هستیم که قبلاً 80/20 بود: 99 درصد از ترافیک اینترنت مربوط به کمتر از 1 درصد سایت ها است، 99 درصد فروش کتاب از طریق کمتر از 1 درصد نویسندگان … و من باید همینجا دست از نوشتن بردارم چون واقعا این آمار و ارقام شوک میده به آدم. “
انحراف عمدی
و بعضی از مشاهدات وی به عمد انحراف داره. مثلا، پیشنهاد میکنه که انجام ماموگرافی برای “زنان بالای 40 سال به طور سالانه منجر به افزایش امید به زندگی نمیشه”، چون یک پزشک با دیدن تومور “نمیتونه از انجام کارهای مضر مثله جراحی و پرتودرمانی جلوگیری کنه. شیمی درمانی هم که بماند. “
به نظر میرسه آقای طالب از جنجالی و بحث برانگیز کردن موضوع خوشحال میشه، شاید حتی شرط ببنده كه چنین بدنامی باعث پیروزی او و كتابش میشه. وی تلویزیون، تهویه هوا، روزنامه ها و برنامه های پیش بینی وضعیت اقتصادی رو در گروه های“وسوه کننده و توهین آمیز“ طبقه بندی میکنه. همچنین در مورد سهمیه بندی تأمین اطلاعات هم صحبت میکنه، چون اصرار داره که “هرچه اطلاعات بیشتری بدست بیارین، کمتر میفهمین که چه خبره.”
کتاب “پادشکننده” هم مملو از تناقضاته. آقای طالب اگر چه که مدام درباره غیرقابل اعتماد بودن پیش بینی ها صحبت میکنه، اما پیش بینی هایی رو درباره آینده ارائه میده. او بارها و بارها به نظریه پردازان و دانشگاهیانی که راجبه ”پرواز پرندگان سخنرانی میکنن” حمله میکنه. با این حال که خودش یه فرد دانشگاهیه (که موضوع اصلی اون، با توجه به کاور کتابش، “تصمیم گیری در مواقع گم شدگی یا ابهامه”). کتابی که او نوشته است، راجبه یک تئوری بزرگ، بیش از حد گسترده و عظیمیه که چجوری تو یه دنیای نامطمئن و غیرقابل پیش بینی زندگی کنیم.
منبع:
https://www.nytimes.com/2012/12/17/books/antifragile-by-nassim-nicholas-taleb.html
خلاصه کتاب پادشکننده نوشته نسیم نیکلاس طالب
موضوع اصلی کتاب “پادشکننده” است که طالب در قسمت پیشگفتار اینجوری تعریف میکنه که:
“بعضی از چیزها شوکتون میکنن. اونا در معرض نوسانات، تصادفی بودن، بی نظمی و عوامل استرس زا رشد میکنن و رشد میکنن و عاشق ماجراجویی، ریسک پذیری و عدم اطمینان هستن. با این وجود، علی رغم فراگیر بودن این پدیده، هیچ کلمه ای دقیقاً مخالف شکننده نیست. بگذارید آن را پادشکننده بنامیم. پادشکننده فراتر از انعطاف پذیری یا مقاومت هستش. انعطاف پذیری در برابر شوک مقاومت میکنه و ثابت میمونه. ولی پادشکننده بهتر میشه. “
روش دیگهای برای ویرایش این تعریف: هر چیزی که بیشتر از جنبه منفی ناشی از حوادث تصادفی داشته باشد، باعث شوک می شود.
این گفتهها بر اساس استدلالهای موجود تو کتاب قو سیاه هستش. وقتی یک رویداد قو سیاه برگزار میشه، صفت پادشکننده میتونه رشد کند. ولی صفت شکننده اغلب از بین خواهد رفت. به عبارت دیگه، پادشکننده میتونه از قوهای سیاه مثبت بهره مند شود.
“شکنندگی به معنای از دست دادن بیشتر از به دست آوردن است، برابر با منفی بیشتر از صعودی، برابر با عدم تقارن نامطلوب است.”
“پادشکننده به معنای سود بیشتر از دست دادن است، برابر است با وارونه تر از نزولی، برابر با عدم تقارن مطلوب.”
داموکلس، ققنوس، هیدرا
طالب از مثالهای باستانی برای توضیح سه گانه شکنندهبودن، قوی بودن و پاد شکننده بودن استفاده میکنه. داموکلس که با شمشیری آویزون روی سر خودش غذا میخورد، شکننده است. یک فشار کوچک به طنابی که شمشیر را تو دستش داره، باعث مرگش میشه.
ققنوس، که می میرد و از خاکستر خودش دوباره متولد میشه، موجود قویه. وقتی دچار یک فشار روانی عظیم میشه همیشه به همون حالت اولیهاش برمیگرده.
ولی هیدرا پادشکننده را نشون می دهد. هنگامی که یک سر قطع میشه، دو سر دوباره رشد میکنن.
طبیعت
طبیعت نمایشی مکرر از مسئله پادشکنندگیه. وقتی وزنه ها را بلند می کنین، بدن شما سازگار میشه تا دفعه بعد وزنه های سنگین تری را بلند کنه. ولی در مورد نظام های انسانی، تمایل داریم که با آخرین جنگ موجود هم بجنگیم، یک نیروگاه هستهای بسازیم که بتونه در برابر بدترین زلزله ای که تا حالا دیدیم هم مقاومت کنه.
اثر و انتقاد استرایسند
این مسئله در “اثر استرایسند” نیز نشون داده شده، جایی که میل به كشتن یك ایده میتونه مستقیماً به گسترش آن منجر بشه. کتابهای توقیف شده نمونه خوبی از این مساله هستن، یا محبوبیت این رند علی رغم مخالفان تهاجمی اش. یا مثلا سعی کنین به یه فیل سفید فکر نکنین و ببینین چه اتفاقی میفته.
مشاغل شکننده و پادشکننده
طالب همچنین دوگانگی بین بعضی از مرزهای مربوط به یک اثر و شکنندگی اونها رو نشون میده. مثلا، به عنوان یه نویسنده، هیچ کاری نمیتونه انجام بده که در عین حال باعث جلب توجه بشه، و از طرفی هم فروش کتاب هاش رو کاهش بده.
با این حال، اگه که شما یه کارمند اجرایی سطح متوسط تو یه بانکی هستین، اگه که به فرد مست و پاتیل رو تو یه بار کتک بزنین، احتمالاً اخراج میشین، براتون سوپیشینه رد میشه و به عنوان فردی نامطلوب شناخته خواهید شد. در نتیجه فردی بسیار شکننده میشین.
و سپس دوباره در انتهای پایین طیف مقایسهای خودش میگه که اگه یک راننده تاکسی باشین آزادی عمل بیشتری خواهید داشت که ناشی از شهرت کمی هست که دامنگیر تونه.
وی همچنین یه ایده ابتکاری ارائه میده: افرادی که به نظر میرسه زیاد به تیپ زدن و لباس پوشیدنشون اهمیت نمیدن، افرادی نیرومند و پادشکننده هستن. افرادی که مجبورن کت و شلوار و کراوات بپوشند و خیلی اتوکشیده رفتار کنن، و از اعتبار و آبروی و بدنامی خودشون واهمه دارن، غالبا افرادی شکننده هستن.
وابستگی دامنه
گاهی اوقات ما یه چیزی رو تو یه زمینه میفهمیم، ولی نمیتونیم این منطق اساسی و پایه رو به یه حوزه دیگهای منتقل کنیم. بسیاری از آمار شناسان آمار را می فهمن، ولی گیر یه سری از آزمایش های ساده فکری میفتن. یا مثلا مردم با آسانسور میرن به باشگاهشون تا اونجا از پله ورزشی (استرمستر) استفاده کنن.
در حالی که ما از فواید فشار در استفاده از داروها و امر سلامتی آگاهیم ولی نمیتونیم قسمت سالم اونو به سایر قسمت های زندگیمون هم ارجاع بدیم. فشارهای ناچیز بر میزان درآمد شما میتونه برای جلوگیری از خطر سکوت و یا از خود راضی شدنتون مفید باشه. دعواهای کوچک در رابطه شما میتونه به تقویت اون کمک کنه و جلوی درگیری های بزرگتری رو بگیره.
تخت پروکروستس
طالب از داستان “تخت پروکروستس” برای نشون دادن چگونگی ایجاد آسیب با کاهش تغییرات استفاده میکنه. پروکروستس مسافران رو اسیر می کرده و اونا رو تو تخت خواب خودش قرار می داده، اگه که خیلی قد کوتاه بودند، اونا را روی یک تختهای می کشیده و یا اگه خیلی قد بلند بودن، اندام هاشون رو می بریده. ما هم درست وقتی که تغییرات رو متناسب با یه الگو از بین میبریم، آسیب مشابهی به خود و دیگران وارد میکنیم.
خلاصه و نقد کتاب تخت پروکروستس نوشته نسیم طالب رو اینجا بخونین.
مسئله بوقلمون
یک موضوع بزرگتر در کتاب قو سیاه هستش، ولی هدف اصلی “مسئله بوقلمون” اینه که شما چجوری میتونین بوقلمونی رو که از بدو تولد بزرگ شده و تغذیه میشه، تصورش کنین و براساس شواهد گذشته هر روز مطمئن شین که به خوبی تغذیه و مراقبت میشه، درست تا روز شکرگزاری.
خر بوریدان
الاغی که به همون اندازه گرسنه و تشنه بین یک بسته یونجه و مقداری آب، گیر افتاده است، از گرسنگی و تشنگی می میرد، و قادر به تصمیم گیری بین این دو نیست. با این حال، تردید تصادفی در یک جهت مشکل رو براش حل میکنه. تصادفی بودن میتونه به تصمیم گیری و گیر افتادن کمک کنه، ولی وقتی میخوایم اونو کاهش بدیم، عامل استرس زا (محرک تنشزا) مفیدی رو از دست میدیم.
رواق گرایی (خویشتنداری)
طالب در موارد متعددی به عنوان روشهای کنترل بی نظمی و برای پادشکنندهتر شدن، اصول رواقی رو در نظر و در پیش میگیره.
مثلا، موفقیت میتونه شما رو شکننده کنه، چون الان دیگه بیشتر از اونچه که قبلاً به دست آوردین، چیزایی برای از دست دادن دارید. شما از فقیر شدن می ترسین. روش رواقی “تمرین فقر” به شما کمک میکنه شکنندگی شما رو از ترس از دست دادن پول کاهش بده.
هورمسیس، عوامل استرس زای کوچک و اثر معکوس هورمسیس
هورمسیس نمونه دیگهای از پادشکنندگیه. با مصرف مقدار کمی از یک سم، میتونین ایمنی بیشتری نسبت به اون به دست بیارین، همونطور که در واکسن ها از دوز کمی از یه بیماری خاص رو برای مقاومت پیدا کردن در برابر نوع قویتر اون بیماری استفاده میکنن.
ما میتونیم آثار مشابهی از پادشکنندگی رو از روزه داری، وزنه برداری یا دویدن به دست بیاریم و از همون مزایا بهرهمند بشیم. همچنین می بینیم که محروم کردن یه نظام از این عوامل تنشزا مضر هست، و هر کسی که هرگز گرسنه نبوده یا هرگز ورزش نکرده، میتونه این حرفه منو به درستی ثابت کنه.
طالب معتقده که پیری به دلیل کمبود استرس تسریع میشه. ما عمر طولانی تری از سن مرگ کنونی داریم ولی مردم اکثرا این روزا بیمارن. راحتی مطلق برای سلامتیمون مضره. ما همیشه بر این باور بودیم که پیری باعث تخریب استخوانا میشه، ولی به نظر میرسه تخریب استخوان باعث پیری میشه.
رقابت
این مورد رو میشه در مورد رقابت هم اعمال کرد. بهترین اسب ها وقتی با سرعت کمتری رقابت میکنن، می بازند و در مقابل رقبای قدرتمندتر پیروز میشن. عدم وجود چالش میتونه بهترین نسخه از ما نوعی رو به پایین ترین حد کاهش بده.
حواس پرتی
مثال دیگه: نویز پس زمینه دریافت سیگنال های رادیویی را آسان تر میکنه. نوشتن تو فضای کافه با صدای مکالمه های مردم تو پس زمینه به تمرکز شما بیشتر کمک میکنه. همه اینا یعنی ما به یه کم استرس نیاز داریم، ولی نه خیلی زیاد.
حالت (روحی و احساسی)
طالب همچنین به این نکته اشاره میکنه که چه تعداد از افراد در معرض استفاده از داروهای ضد افسردگی قرار می گیرن و چجوری تغییرات خلقی بخشی طبیعی از شرایط انسانی میشه. اگه کسی واقعاً خودکشی کرده باشه، مطمئناً، توانایی مبارزه با جناح تاریک زندگی رو هم داره و میتونه از الهامات بخش فوقالعاده زندگی برای افراد دیگه هم خلاق است.
زبان
همچنین طالب اشاره میکنه که چجوری یادگیری واقعی زبان “در طبیعت” انجام میشه، از اینکه راجع به ندونستن هامونه خجالتزده میشیم و برای بیشتر درک شدن تلاش میکنیم. این امر از طریق کتب درسی و آزمونها انجام نمیشه، که میشه این موضوع رو تو هر کودکی که زبان (های) اول خود رو یاد میگیره دید.
مشکلات مدرنیته
طالب به مشکلات بی شماری تو زندگی مدرن اشاره میکنه که عمدتا ناشی از از بین بردن عوامل استرس زای طبیعیه که به ما کمک می کنن.
شیرها در باغ وحش
زندگی یک شیر رو تو یه باغ وحش و تو طبیعت در نظر بگیرین. شیر تو باغ وحش ممکنه که عمر طولانی تری داشته باشه، ولی آیا واقعاً زندگی مطلوبی اونجا داره؟ طالب اشاره میکنه که در گذشته، قبل از به وجود اومدن مواردی مثله کت و شلوار و مادران خونه دار و دستگاهای باشگاه های بدنسازی، “دامنه گستردهای از انسانهای آزاد“ وجود داشت.
مداخله ساده لوحانه و درمان زاد
یک مقصود اشتباه برای مداخله وجود داره، به ویژه از سمت پزشکان، که میتونه منجر به انر “درمان زاد” بشه، که به معنی “آسیب ناشی از فرد درمانگر” هستش.
آسیب ناشی از پزشکان بیشتر از هر بیماری سختی مثل سرطانی میتونه منجر به مرگ بشه.
حالا تو این جا دو مساله پیش میاد: درمان زاد واضح، مثله قطع پای اشتباه، و درمان زاد غیر واضح، مثله تجویز بی احتیاطانه قرص ضد افسردگی و داروهای ADHD (اختلال کم توجهی).
مسئله نمایندگی
بخشی از این مسئله مربوط به مشکل نمایندگی میشه که نماینده (پزشک) منافع متفاوتی با دریافت کننده خدمات خود (بیمار) داره.
ویرایش
طالب، داستانی از ویرایش بسیار سختگیرانه از مقالهاش توسط واشنگتن پست رو در این کتاب با ما به اشتراک میذاره، و اون رو به فایننشال تایمز که فقط یک بار ویرایش اش کرده بود میبره تا تاریخش رو اصلاح کنن. همچنین اشاره میکنه که WaPo، در تلاش برای ویرایش بیش از حد، به مساله مهم کتاب و یه مشکل بزرگ چشش نیفتاد.
اهمال کاری مفید
طالب خاطر نشون میکنه که اهمال کاری همیشه بد نیست، بلکه چیزی در اعماق ماست که میتونه درجه فوریت یک مشکل رو تشخیص بده. مثلا ما هنگام حمله یه شیر تعلل نمی کنیم، ولی تاخیر در پاسخ دادن به ایمیل چندان هم بد نیست.
مرتبط با همین موضوع، درمان اهمال کاری تو این امر معنیش این نیست که خودمون رو مجبور به ایجاد یه موقعیت هایی کنیم که بعدا باید اون گند رو جمعش کنیم، نه؛ بلکه به معنی یافتن شغلیه که توش مجبور به مبارزه کردن با انگیزه های خودتون نباشین و جایی باشه که دیگه کاراتون رو به تعویق نندازین.
هالتر و استراتژی دونمایی
هالتر نشون دهنده “تعادل پادشکنندگیه“، این ایده که دو مورد افراط و تفریط جدا نگه داشته شن، بدون توجه به میانه.
این امر نشون دهنده نقش بسیار ایمن این عامل تو بعضی از موارد (قوی موندن نسبت به قوهای سیاه منفی) و انجام بسیاری از خطرات کوچک تو موارد دیگهایه (پذیرا بودن نسبت به قوهای سیاه مثبت) که هدفش استفاده از پادشکنندگیه. در حالیکه از “میانه” بودن خودداری میکنین.
اگه 90٪ از ارزش خالص خودتون رو به صورت نقد یا سند بهادار دولتی و کوتاه مدت در بیارین و 10٪ دیگه رو برای سرمایه گذاری های بسیار تهاجمی و پرخطر استفاده کنین، دیگه امکان نداره بیشتر از 10٪ از ارزش خالص خودتون رو از دست بدین، ولی در معرض صعود گستردهای قرار خواهید گرفت .
یا، میتونین در حالی که بر روی تحقیق خودتون کار میکنین، یک کار روزمره بسیار امنی هم در عین حال داشته باشین. در واقع بین تصادفی بودن (بی نظمی) و ریسک پذیری شدید یک حرفه مرتبط با نویسندگی، می تونین با یک شغل امن تعادل برقرار می کنید.
مثالهای بیشتر: “کارهای دیوانه کننده ای انجام بدین (هر چند وقت یکبار مبلمان خونتون رو بشکنید)، مثله یونانیان در مراحل بعدی یک نشست هم اندیشی، و در تصمیم گیری های بزرگتر” منطقی ”در حال تفکر هستند. مجلات شایعه پراکن بدرد نخور و کلاسیک یا کتابای خیلی پیچیده؛ هرگز افراد تحصیل کرده رو پایین نمیاره. با دانشجویان دوره کارشناسی، راننده های تاکسی و باغبونها یا افرادی با بورس تحصیلی با بالاترین درجه صحبت کنین. هرگز با افراد آکادمیک و سطح بالا که خودشون رو افرادی حرفه ای میدونن، دوخور نشین. یا تنهاش بذارید یا از زندگیتون حذفشون کنین. بهش حمله لفظی نکنین. “
اختیار
طالب در مورد اختیاری بودن، به عبارتی آزادی انتخاب، به عنوان وسیله ای برای استحکام و پادشکنندگی بحث میکنه. به زبان سادهتر، هرچه گزینه های بیشتری داشته باشین، آزادی بیشتری در پاسخگویی به شرایط ناخوشایند دارید و شکنندگی شما در برابر حوادث ناگهانی کمتر میشه. استقلال مالی شکل بزرگی از آن است، ولی موارد دیگهای نیز وجود دارد.
بعضی از زمینه ها اشکال منفی ندارند، هیچ کس برعکس این نیست که کسی کتاب شما را خریداری کند، بنابراین نویسندگان گزینه های بیشتری دارند چون منفی کمتری دارند.
سرهم بندی (ماست مالی)
طالب طرفدار بزرگ آزمون و خطا است، که اسمش رو میذاره سرهم بندی، به عنوان راهی برای کشف مسائل و قرار گرفتن در معرض اتفاقات بزرگ احتمالی.
اولاً بسیاری از اختراعات عالی اسباب بازی بودند. یونانی ها برای سرگرمی ماشین بخار را اختراع کردند و مدت زیادی طول کشید تا ما فهمیدیم که این برنامه کاربردهای عملی دارد.
مغالطه غایت شناختی
به معنی اشتباهی که شما می دانید کجا میرین و اینکه می دونین دقیقاً در گذشته کجا رفتید و دیگران با دونستن اینکه کجا میرن در گذشته موفق شده اند.
یکی از این اشکال “آموزش پرواز به پرندگان” هستش، جایی که طالب اشاره میکنه که یک بخش پرندگان شناسی هاروارد میتونه ریاضیات پرواز و نحوه کار بال پرندگان را توضیح بده، ولی پرندگان برای پرواز نیازی به درک این موضوع ندارن.
طالب همچنین بر خلاف روابط “دانش آموز ارشد” استدلال میکنه که این روابط به این دلیل شکل گرفته که افراد مثل هم فکر میکردن، نه این که به این دلیل باشه که رابطه اونا مثله یکدیگر شده. یادداشت شخصی در این باره: من بیشتر و بیشتر به این باور رسیدم که کتاب و ایده مناسب در مورد آموزش کامل، چیز جدید به شما اضافه نمیکنه، بلکه به شما کمک میکنه چیزی را که قبلاً درباره آن فکر کرده اید بیان کنید.
مغالطه چوب سبز
طالب داستان کسی رو روایت میکنه که الوار سبز معامله میکنه و سود قابل توجهی از آن کسب میکنه، در حالی که فکر می کرد الوار سبز به معنای واقعی کلمه چوبیه که به رنگ سبز رنگ آمیزی شده است و نمیدونست چوب تازه است. ولی عدم اطلاع از این واقعیت تاثیری در توانایی اون تو تجارت موثرش نداشت. در نتیجه وقتی تصور می کنیم بعضی اطلاعات ضروری و مهم هست در حالی که واقعاً نیستند، مرتکب مغالطه الوار سبز می شویم.
یا به عنوان یه مثال دیگه، برای دوچرخه سواری نیازی به درک آیرودینامیک یا فیزیک ندارین.
بعضی از قوانین حول موضوع اختیار
به دنبال امور اختیاری باشین و موارد را با توجه به گزینه آنها رده بندی کنید،
به دنبال چیزهایی با پایان باز، بسته نشده و پر بازده باشین،
در برنامه های تجاری سرمایه گذاری نکنید بلکه در افرادی که میتونن شغل خودشون رو شش یا هفت بار تغییر بدن سرمایه گذاری کنید،
اطمینان حاصل کنین که از تئوری هالتر استفاده کردین، حالا میخواد معنیش تو تجارتتون هر چی باشه.
غیرخطی بودن
“برای افراد شکننده، اثر تجمعی ضربات کوچک، کوچکتر از تأثیر به تنهایی یک شوک بزرگ است.”
”برای فرد پادشکننده، شوک ها با افزایش شدت، فواید بیشتری (یا آسیب کمتری) دارن، البته تا حدی.” مثال: یک بار بلند کردن وزن 100 پوندی مفیدتر از 100 بار افزایش وزن 1 پوندیه.
یا مثلا پرواز شما هیچوقت 4 ساعت زودتر نمیرسه، ولی مطمئناً شده که شما 4 ساعت دیرتر به پروازتون برسین. هر چیز غیر منتظرهای، هر شوک، به احتمال زیاد باعث افزایش کل زمان پرواز میشه، در نتیجه برنامه های پرواز شکننده هستند.
مثال دیگه: اگه رودخانه ای ”عمقی به طول 4 فوت مداشته باشه” از آن عبور نکنید.
از طریق الهیات سلبی (با کمک حذف)
طالب استدلال میکنه که راه حل بسیاری از مشکلات زندگی از بین بردن چیزها و نه افزودن چیزها است.
تصمیم گیری
اگه بیش از یک دلیل برای انجام کاری داشته باشین، انجامش ندین. با استناد به بیشتر از یک دلیل برای انجام کاری، سعی در ترغیب خودتون به انجامش دارین. تصمیمات واضح (مقاوم و مصون نسبت به خطاها) به یک دلیل خوب بیش از این نیاز ندارن.
اثر لیندی
در مورد مواد فاسد شدنی و فانی (غذا، انسان)، هر روز اضافی در زندگی به معنای نزدیک شدن به مرگشه. برای افراد غیر قابل فساد (کتاب ها، ایده ها)، هر روز اضافی از زندگی آن میتونه به معنی امید به زندگی طولانی تری باشه. اگه یه کتاب 100 سال در چاپ باشه، احتمالاً 100 سال دیگه هم خوانده میشه. ولی شخصی که 100 سال زنده است…
دسته ای از موارد، معمولاً فناوری وجود دارد که ما درگیر داشتن جدیدترین نسخه از آن هستیم. ولی برای هنر کلاسیک، ادبیات، آثاری که دوام داشته اند، قدیمی ترها تمایل به بهتر شدن دارند. شما احتمالاً هر 2 سال تلفن خود را تعویض می کنید ولی نقاشی روی دیوار را تعویض نکنید.
دارو
شواهد قابل قبولی حول مزایای کاهش ورم (آماس) وجود نداره، ولی به طور خودکار اون رو به عنوان بخشی از بازتاب انجام کاری انجام میدیم.
همچنین مواردی وجود داره که بعضی از مزایای فوری ناچیز رو دریافت می کنیم و از عوارض جانبی ناشناخته بزرگتر چشم پوشی می کنیم. این امر شامل داروهایی مثله تالیدومید و مداخلات غذایی مثله ترانس چربیه. وقتی چیزی رو پیدا میکنیم که به نظر میرسه یک “ناهار رایگان“ باشه و حاوی استروئیدها یا چربی ترانس باشه، در واقع ممکنه مفید هم باشه ولی در عین حال یک نقطه ضعف آشکار داره. این یک “شرط مکنده؟؟” است.
چند نمونه واقعی و بالقوه دیگه: Vioxx و داروی ضد التهابی که در نهایت باعث مشکلات قلبی میشن. جراحی چاقی برای افراد دارای اضافه وزن (به جای رژیم)؛ ضد افسردگی در موارد غیر خودکشی؛ کورتیزون ضد عفونی کننده ها و سایر محصولات تمیز کننده درمان جایگزینی هورمون؛ هیسترکتومی زایمان های سزارین وقتی مادر در غیر این صورت نمی میرد. سفید کردن برنج، گندم؛ ضد آفتاب بهداشت بیش از حد خاک نخوردن؛ شربت ذرت با فروکتوز بالا؛ شیر سویا؛ روانپزشکی کودک.
وی با این وجود تصریح کرد که درمانزاد فقط زمانی نگران کننده است که شخصی ترمینال نباشد. اگه آنها در معرض خطر مرگ باشند، درمانزاد مهم نیست، این مداخلات کمی غیر ضروری است که مشکل ساز است.
وی همچنین تصریح میکنه آنچه مادر طبیعت انجام می دهد و انجام داده است تا زمانی که خلاف آن ثابت نشود سختگیرانه است، ولی آنچه انسان انجام می دهد دارای نقص است تا خلاف آن ثابت شود. چربی های طبیعت بسیار سالم، طراحی شده توسط انسان است، نه خیلی.
درمان توموری که شما را از بین نخواهد برد، از آنجا که شیمی درمانی سمی است، زندگی شما را کوتاه میکنه.
رژیم غذایی
نوشیدنی رو که حداقل هزار سال از عمرش نگذشته باشه رو ننوشید. (شراب، آب، قهوه). چیزی رو که انسان اختراع یا مهندسی مجدد کرده، نخورید.
مثلا هنگام مصرف گیاهان، اونا رو به طور منظم مصرف میکردن ولی گوشت رو نه و به صورت نامنظم، در نتیجه منطقی به نظر میرسه بیشتر اوقات گیاه بخوریم و گوشت رو کمتر و به صورت تناوبی.
در طبیعت مجبور بودیم برای صرف غذا انرژی صرف کنیم. شیرها غذا نمی خورن در نتیجه برای تفریح شکار میکنن. روزه گرفتن برای ما مثلا میتونه کاملاً مفید و طبیعی باشه.
سایر موارد حذف شده
همچنین میگه که: “به تجربه خودم، میتونم این نکته رو اضافه کنم که با حذف مواد تحریک کننده و توهین آمیز، جهش قابل توجهی در سلامتی شخصی من بوجود اومده: روزنامه های صبحگاهی (صرفاً با ذکر نام روزنامه نگاران شکننده توماس فریدمن یا پل کروگمن میتونه منجر به حملات انفجاری ناشی از خشم ناخواسته من بشه)، رئیس، رفت و آمد روزانه، تهویه هوا (گرچه که گرم نمیتونه کنه)، تلویزیون، ایمیل از سمت فیلمسازان مستند، پیش بینی های اقتصادی، اخبار در مورد بازار سهام، دستگاه های “آموزش قدرت” سالن ورزشی و بسیاری موارد دیگه “
ثروت
وی همچنین به سلامت و مرگ زود هنگام بسیاری از افراد ثروتمند اشاره کرده و استدلال میکنه که: “اگه ثروت واقعی شامل خوابیدن بی دغدغه، وجدان پاک، قدردانی متقابل، عدم حسادت، اشتهای خوب، قدرت عضلانی، انرژی بالای جسمانی، خنده های پشت سر هم، تنهایی غذا نخوردن، به تنهایی باشگاه نرفتن، بعضی از کارهای بدنی (یا سرگرمی) رو به تنهایی انجام ندادن، اجابت مزاج خوب، و زندگی با غافلگیری های متعدد باشه، در نتیجه این فراد به شدت ازش بی بهرن (از بین بردن مواد درمانزاد).
اصول اخلاقی شکننده و پادشکننده بودن
دو قانون برای کتاب پوست در بازی:
اگه خلبانی در کابین نیست هرگز سوار هواپیما نشین
همچنین مطمئن شین که یه کمک خلبان هم حضور داره
یک قانون دیگه: «هرگز از کسی درخواست نظر، پیش بینی یا توصیه نکنین. فقط ازشون بپرسین که چه چیزی تو کارنامه (زندگیشون) دارن.”
مراقب اونچه که مردم انجام میدن، نه اونچه که میگن، باشین. بسیاری از محققان با تحقیق بر روی موضوع خوشبختی بیش از 70 هزار دلار در سال درآمد کسب کردن علی رغم اینکه تحقیقات خودشون گفته بود که این امر باعث خوشبختی بیشتر شون نمیشه.
فقط شرکت های بزرگ قادر به فروش چیزهایی هستند که شما را می کشد. محصولات کوچک خیلی راحت از بین می روند، بنابراین استفاده از مشاوره و محصولاتی که نمیتونن در مقیاس های کوچک خدماترسانی کنن، خطرناکه.
چیزی که به بازار عرضه میشه لزوماً فرومایه است، در غیر این صورت نیازی به عرضهاش به صورت شدید در بازار نیست. بازاریابی فراتر از انتقال اطلاعات، باعث بوجود اومدن ناامنی میشه.
پی بردن به معنی در زمینه اَبَر داده، منجر به روابط جعلی و تصادفی بسیار بیشتری شده و درک درستی از اون رو در اختیار ما نمیذاره. روابط کاذب بسیار سریعتر از روابط واقعی رشد میکنن، فقط به این دلیل که شانس این اجازه رو میده که تعداد بیشتری از اونا ظهور پیدا کنن.
منبع:
https://www.litcharts.com/lit/on-tyranny/summary
این هم از کتاب پاد شکننده نوشته نسیم طالب! این کتاب با عنوان “نشکن” هم ترجمه شده. امیدوارم که از خوندن این کتاب لذت ببرید!
به پادکست مون خوره کتابم سر بزنین. ما تو “یه فنجون کتاب” مون تیکه هایی از کتابارو که خودمون ازشون لذت بردیم رو براتون میخونیم. تو هر قسمت “یه نویسنده” ام سیر تحولات فکری و شخصیتی یه نویسنده ی بزرگو براتون تعریف میکنیم. امیدوارم که از گوش کردنشون لذت ببرین.
عضو خبرنامه بفرمایید کتاب بشید تا هاتف ماهی دوتا پیشنهاد کتاب عالی که خودش خونده رو رایگان براتون ایمیل کنه!